نذر زن بدون اجازه شوهر چه حکمی دارد؟

مجموعه: احکام دینی

 

احکام نذر کردن زن بدون اجازه شوهر

چنانچه زن در غیاب شوهر و یا با عدم اطلاع و یا با عدم رضایت او نذر کند؛ در صورتی‌که مال منذور از شوهر باشد و یا مشترک و یا از مال مختص به زن، از قبیل ارث و یا اجرت کاری که از شوهر می‏گیرد، چه صورت دارد؟ نظر فقها در این باره را در زیر گردآوری نموده ایم.

سوال:
حكم نذر زن، بدون اجازه شوهر چيست؟

پاسخ:
آيات عظام امام خمينى، خامنه اى و نورى:
نذر زن بدون اجازه شوهر، باطل است.
منبع: توضيح المسائل مراجع، م ۲۶۴۴ و آيت اللّه نورى، توضيح المسائل، م ۲۶۴۲ و آيت اللّه خامنه اى، استفتاء، س ۱۰۹۳٫

آيت اللّه فاضل:
نذر زن اگر با حق زناشويى شوهر منافات داشته باشد، بدون اجازه او باطل است و اگر منافات نداشته باشد، احتياط واجب آن است كه با اجازه او باشد (به ويژه در نذر مال).
منبع: توضيح المسائل مراجع، م ۲۶۴۴٫

آيت اللّه بهجت:
نذر زن بنابر احتياط واجب، بدون اجازه شوهر باطل است.
منبع: توضيح المسائل مراجع، م ۲۶۴۴٫

آيات عظام سيستانى، صافى و وحيد:
اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او [در هر حال ] صحيح نيست و بنابر احتياط واجب در اموال خودش نيز – غير از حج، زكات، صله رحم و احسان به پدر و مادر – با اذن شوهر نذر كند.
منبع: آيت اللّه صافى و آيت اللّه سيستانى، توضيح المسائل مراجع، م ۲۶۴۴ ؛ آيت اللّه وحيد، توضيح المسائل، م ۲۷۰۸٫

آيت اللّه تبريزى و آيت اللّه مكارم:
اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او باطل است و اگر مزاحم نباشد، احتياط مستحب آن است كه با اجازه او باشد.
منبع: آيت اللّه مكارم، توضيح المسائل مراجع، م ۲۶۴۴ ؛ آيت اللّه تبريزى، منهاج الصالحين، ج ۲، م ۱۵۵۱٫

سوال:
آيا زن مى تواند بدون اذن شوهر، از مال خودش نذر كند؟

پاسخ:
آيات عظام امام و خامنه اى:
خير، نذر زن در اموال خودش، بدون اذن شوهر صحيح نيست.
امام، استفتاءات، ج ۲، نذر، س ۱۰ و آيت الله خامنه اى، استفتاء، س ۱۰۹۳٫

آيت الله نورى:
آرى، نذر زن از مال خودش، بدون اذن شوهر صحيح است.
آيت الله نورى، استفتاءات، ج ۱، س ۷۵۹٫

آيات عظام سيستانى، صافى و وحيد:
اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او (در هر حال) صحيح نيست و بنابر احتياط واجب در اموال خودش نيز – غير از حج، زكات، صله رحم و احسان به پدر و مادر – با اذن شوهر نذر كند.
آيت الله صافى و آيت الله سيستانى، توضيح المسائل مراجع، م ۲۶۴۴ و آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م ۲۷۰۸٫

آيت الله فاضل:
اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او [در هر حال] صحيح نيست و اگر مزاحم نباشد، احتياط واجب آن است كه با اذن او باشد؛ به خصوص در نذر اموال (هر چند متعلق به خودش باشد).
آيت الله فاضل، توضيح المسائل مراجع، م ۲۶۴۴٫

آيات عظام تبريزى و مكارم:
اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او [در هر حال] صحيح نيست و اگر مزاحم نباشد، احتياط مستحب آن است كه با اجازه او باشد [حتى در اموال خودش].
آيت الله مكارم، توضيح المسائل مراجع، م ۲۶۴۴ و آيت الله تبريزى، منهاج الصالحين، ج ۲، م ۱۵۵۱٫

آيت الله بهجت:
نذر زن بدون اذن شوهر [حتى در اموال خودش]، بنابر احتياط واجب صحيح نيست.
آيت الله بهجت، توضيح المسائل مراجع، م ۲۶۴۴٫

فلسفه حکم در خصوص نذر زن بدون اجازه شوهر:
درباره‌ی دلیل مسئله‌ی فوق باید گفت، با توجه به این‌که این مسئله‌ی یک امر تعبدی است، دلیل شرعی آن‌را باید بین روایات و احادیث امامان معصوم(ع) جست‌وجو کرد. و مستند فتوای اکثر فقها در این‌باره، حدیثی است از امام صادق (ع) که در ذیل به آن اشاره می‌‌شود:
امام صادق(ع) می‌فرماید: «زن حقّ ندارد بدون اجازۀ همسرش بنده آزاد کند، یا برده‌اش را تدبیر کند، یا چیزى به کسى ببخشد و یا نذر کند در مال مخصوص خودش، مگر در انجام حج یا زکات واجب یا نیکى به پدر و مادرش یا بخششى به خویشانش».

بسیارى از فقها این نهى را دلیل بر شرطیت اذن شوهر در این امور دانسته‌اند و فتوا داده‌اند که بدون اذن شوهر، نذر و امثال آن باطل است. دلیل این موضوع شاید آن باشد که چون مدیریت خانواده با مرد است، زن با آن‌که حق خرید و فروش و تصرف در اموال خویش را دارد، اما در امور مستحبی چون نذر بهتر است که هماهنگی لازم با شوهر انجام شود تا دلگیری از این سبب به وجود نیاید.

البته همان‌طور که در بیان فتاوای مراجع تقلید گذشت، برخی از فقها، به استناد این‌که مرد فقط می‌تواند زن را از اموری که با حق همسری وی منافات دارد، منع کند، اطلاق روایت فوق را نپذیرفته‌ و نذر زن را در اموری که مزاحم حق شوهر نباشد؛ صحیح دانسته‌اند، هر چند او از همسرش اجازه نداشته‌ باشد.

پس همان‌طور که در اسلام به مرد برای رعایت حقوق زن و خانواده سفارش شده، سفارش‌هایی نیز جهت تحکیم خانواده و روابط زناشویی به زن شده است.

 

گردآوری: بخش مذهبی مموری

 islamquest.net
mohsenzadeh.ir