گلچین احادیث زیبای امام حسن علیه السلام

مجموعه: احادیث و سخنان بزرگان

 

گلچین احادیث زیبای امام حسن علیه السلام
قالَ عليه السلام : القَريبُ مَنْ قَرَّبَتْهُ الْمَوَدَّةُ وَإ نْ بَعُدَ نَسَبُهُ، وَالْبَعيدُ مَنْ باعَدَتْهُ الْمَوَدَّةُ وَإ نْ قَرُبُ نَسَبُهُ.(۱)

ترجمه :
فرمود: بهترين دوست نزديك به انسان آن كسى است كه در تمام حالات دلسوز و با محبّت باشد گرچه خويشاوندى نزديك نداشته باشد.
و بيگانه ترين افراد كسى است كه از محبّت و دلسوزى بعيد باشد گرچه از نزديك ترين خويشاوندان باشد.

 

………………………………………..

وَسُئِلَ عَنِ الْمُرُوَّةِ؟ فَقالَ عليه السلام : شُحُّ الرَّجُلِ عَلى دينِهِ، وَإ صْلاحُهُ مالَهُ، وَقِيامُهُ بِالْحُقُوقِ.(۲)
ترجمه :
از حضرت سلام اللّه عليه پيرامون مُروّت و جوانمردى سؤ ال شد، فرمود:
جوانمرد كسى است كه در نگهدارى دين و عمل به آن تلاش نمايد، در اصلاح اموال و ثروت خود همّت گمارد، و در رعايت حقوق طبقات مختلف پا بر جا باشد.

 

 ………………………………………..

قالَ عليه السلام : عَجِبْتُ لِمَنْ يُفَكِّرُ فى مَاءكُولِهِ كَيْفَ لايُفَكِّرُ فى مَعْقُولِهِ، فَيَجْنِبُ بَطْنَهُ ما يُؤْذيهِ، وَيُوَدِّعُ صَدْرَهُ ما يُرْديهِ.(۳)
ترجمه :
فرمود: تعجّب مى كنم از كسى كه در فكر خوراك و تغذيه جسم و بدن هست ولى درباره تغذيه معنوى روحى خود نمى انديشد، پس از غذاهاى فاسد شده و خراب دورى مى كند.
و عقل و قلب و روح خود را كارى ندارد – هر چه و هر مطلب و برنامه اى به هر شكل و نوعى باشد استفاده مى كند.

 

  ………………………………………..

قالَ عليه السلام : غَسْلُ الْيَدَيْنِ قَبْلَ الطَّعامِ يُنْفِى الْفَقْرَ، وَبَعْدَهُ يُنْفِى الْهَمَّ.(۴)
ترجمه :
فرمود: شستن دست ها قبل از طعام فقر و تنگدستى را مى زدايد و بعد از آن ناراحتى ها و آفات را از بين مى برد.

 

 ………………………………………..

قالَ عليه السلام : حُسْنُ السُّؤ الِ نِصْفُ الْعِلْمِ.(۵)
ترجمه :
فرمود: كسى كه عادت سؤال و حالت پرس و جو دارد مثل آن است كه نصف علم ها را فرا گرفته باشد.

 

بیشتر بخوانید: احادیث اخلاقی از امام حسن مجتبی علیه السلام

 

 ………………………………………..

 قالَ عليه السلام : إ نّ الْحِلْمَ زينَةٌ، وَالْوَفاءَ مُرُوَّةٌ، وَالْعَجَلةَ سَفَهٌ.(۶)
ترجمه :
فرمود: صبر و شكيبائى زينت شخص ، وفاى به عهد علامت جوانمردى ، و عجله و شتابزدگى (در كارها بدون انديشه ) دليل بى خردى مى باشد.

 

………………………………………....

قالَ عليه السلام : مَنِ اسْتَخَفَّ بِإ خوانِهِ فَسَدَتْ مُرُوَّتُهُ.(۷)
ترجمه :
فرمود: كسى كه دوستان و برادرانش را سبك شمارد و نسبت به آن ها بى اعتناء باشد، مروّت و جوانمرديش فاسد گشته است .

 

 ………………………………………..

 قالَ عليه السلام : إ نّما يُجْزى الْعِبادُ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَلى قَدْرِ عُقُولِهِمْ.(۸)
ترجمه :
فرمود: همانا در روز قيامت بندگان به مقدار عقل و درك و شعورشان مجازات مى شوند.

 

  ………………………………………..

قالَ عليه السلام :إ نَّ النّاسَ عَبيدُ الْمالِ، وَالدّينُ لَعِبُ عَلى اءلْسِنَتِهِمْ، يُحيطوُنَهُ مادَرَتْ بِهِ مَعايِشُهُمْ، فَإ ذا مُحِّصُوا لِلاْ بْتِلاءِ قَلَّ الدَّيّانُونَ.(۹)
ترجمه :
فرمود: همانا مردم اسير و بنده دنيا و اموال آن هستند، و دين را وسيله رسيدن به اهداف خود قرار داده اند و به هر نوعى كه زندگى آن ها تامين شود حركت مى كنند. بنابر اين هنگامى كه در بوته آزمايش در آيند، دين داران اندك خواهند شد.

 

 ………………………………………..

قالَ عليه السلام : اءلْمِزاحُ يَاءْكُلُ الْهَيْبَةَ، وَقَدْ اءكْثَرَ مِنَ الْهَيْبَةِ الصّامِت (۱۰)
ترجمه :
فرمود: مزاح و شوخى هاى زياد و بي جا – شخصيّت و وقار انسان را از بين مى برد، و چه بسا افراد ساكت داراى شخصيّت و وقار عظيمى مى باشند.

 

  ………………………………………..

قالَ عليه السلام : اءللُؤْمُ اءنْ لا تَشْكُرَ النِّعْمَةَ.(۱۱)
ترجمه :
فرمود: از علائم پستى شخص ، شكر نكردن از ولى نعمت است.

 

………………………………………..

 قالَ عليه السلام : لَقَضاءُ حاجَةِ اءخٍ لى فِى اللّهِ اءحَبُّ مِنْ إ عْتِكافِ شَهْرٍ.(۱۲)
ترجمه :
فرمود: هر آينه برآوردن حاجت و رفع مشكل برادرم ، از يك ماه اعتكاف ، در مسجد – و عبادت مستحبّى نزد من – بهتر و محبوب تر است .

 

 ………………………………………..

قالَ عليه السلام : إ نَّ الدُّنْيا فى حَلالِها حِسابٌ، وَفى حَرامِها عِقابٌ، وَفِى الشُّبَهاتِ عِتابٌ، فَاءنْزِلِ الدُّنْيا بِمَنْزَلَةِ الميتَةِ، خُذْمِنْهاما يَكْفيكَ.(۱۳)
ترجمه :
فرمود: چيزهاى دنيا اگر حلال باشد حساب و بررسى مى شود و اگر از حرام به دست آيد عذاب و عقاب دارد و اگر حلال و حرام آن معلوم نباشد سختى و ناراحتى خواهد داشت.
پس بايد دنيا (و موجوداتش ) را همچون ميته و مردارى بشناسى كه به مقدار نياز و اضطرار از آن استفاده كنى.

 

………………………………………..

قالَ عليه السلام : وَاعْمَلْ لِدُنْياكَ كَاءنَّكَ تَعيشُ اءبَدا، وَاعمَلْ لاَِّخِرَتِكَ كَاءنّكَ تَمُوتُ غدَا.(۱۴)
ترجمه :
فرمود: در دنيا چنان برنامه ريزى كن – از نظر اقتصاد و صرفه جوئى و… – مثل آن كه مى خواهى هميشه دوام داشته باشى ، و نسبت به آخرت به نوعى حركت و كار كن مثل اين كه فردا خواهى مُرد.

 

  ………………………………………..

قالَ عليه السلام : اءكْيَسُ الْكَيِّسِ التُّقى ، وَ اءحْمَقُ الْحُمْقِ الْفُجُورَ، الْكَريمُ هُوَ التَّبَرُّعُ قَبْلَ السُّؤ الِ.(۱۵)
ترجمه :
فرمود: زيرك ترين و هوشيارترين افراد، شخص باتقوا و پرهيزكار مى باشد؛ احمق و نادان ترين افراد، كسى است كه تبه كار و اهل معصيت باشد؛ گرامى ترين و باشخصيّت ترين افراد، آن كسى است كه به نيازمندان پيش از اظهار نيازشان ، كمك نمايد.

 

پی نوشت ها ———————————–

۱- تحف العقول : ص ۲۳۴، س ۳، بحارالا نوار: ج ۷۵، ص ۱۰۶، ح ۴٫
۲- تحف العقول : ص ۲۳۵، س ۱۴، بحارالا نوار: ج ۷۳، ص ۳۱۲، ح ۳٫
۳- كلمة الا مام الحسن عليه السلام ، ص ۳۹، بحارالا نوار: ج ۱، ص ۲۱۸، ح ۴۳٫
۴- كلمة الا مام الحسن عليه السلام : ص ۴۶٫
۵- كلمة الا مام الحسن عليه السلام : ص ۱۲۹٫
۶- كل الا مام الحسن عليه السلام : ص ۱۹۸٫
۷- كلمة الا مام الحسن عليه السلام : ص ۲۰۹٫
۸- كلمة الا مام الحسن عليه السلام : ص ۲۰۹٫
۹- إ حقاق الحقّ: ج ۱۱، ص ۲۳۴، س ۸٫
۱۰- كلمة الا مام الحسن عليه السلام : ص ۱۳۹، بحارالا نوار: ج ۷۵، ص ۱۱۳، ح ۷٫
۱۱- كلمة الا مام الحسن عليه السلام : ص ۱۳۹، بحارالا نوار: ج ۷۵، ص ۱۰۵، ح ۴٫
۱۲- كلمة الا مام الحسن عليه السلام : ص ۱۳۹٫
۱۳- كلمة الا مام الحسن عليه السلام : ص ۳۶، بحارالا نوار: ج ۴۴، ص ۱۳۸، ح ۶٫
۱۴- كلمة الا مام الحسن عليه السلام ص ۳۷، بحارالا نوار: ج ۴۴، ص ۱۳۸، ح ۶٫
۱۵- إ حقاق الحقّ : ج ۱۱، ص ۲۰ س ۱، بحارالا نوار: ج ۴۴، ص ۳۰٫

منبع : aviny.com